Positieve Gezondheid: Ervaringen team Zwolle
Team Zwolle aan het woord: ‘Ik kijk nu nog beter naar de behoefte van de cliënt’
In 2024 volgden teams bij PGVZ sessies over Positieve Gezondheid. In een reeks van vier artikelen lees je meer over hun ervaringen, de uitdagingen, en de tips die ze jou mee willen geven. In dit artikel is collega Levi (verpleegkundige en aandachtsvelder Positieve Gezondheid) van team Zwolle aan het woord.
Nieuwe dingen leren
‘Ik was al bekend met het gedachtegoed van Positieve Gezondheid, dus mijn kennis is tijdens de sessies even opgefrist’, vertelt Levi. ‘Het Vilans model ‘Het leven centraal’ kende ik nog niet, en vond ik een interessante aanvulling.’
De kerngedachte van het model ‘Het leven centraal’ is dat je eerst in gesprek gaat met cliënten over hun wensen: wat is voor hen belangrijk, en wat hebben ze nodig? Hierbij is een brede blik vanuit het gedachtegoed van Positieve Gezondheid belangrijk. Na dit gesprek verken je samen met de cliënt mogelijke oplossingen en hoe die te organiseren zijn: wat kunnen cliënten zelf doen, of wat kunnen ze leren? Je kijkt ook naar wie of wat hen kan helpen, zoals familie, de omgeving, technologie of hulpmiddelen. Als dit geen oplossingen oplevert, dan bekijk je hoe de zorg kan ondersteunen.
Over Positieve Gezondheid
Mensen zijn niet hun ziekte. Dat besef, daar draait het om bij Positieve Gezondheid. De nadruk ligt dan niet op de aandoening, maar op de veerkracht van mensen en wat hun leven betekenis geeft. Positieve Gezondheid is daarmee een gedachtegoed met een brede kijk op gezondheid aan de hand van zes dimensies: lichaamsfuncties, mentaal welbevinden, zingeving, kwaliteit van leven, meedoen en dagelijks functioneren.
Het gedachtegoed is vertaald naar een gespreksinstrument: de tool Mijn Positieve Gezondheid. In deze tool worden de zes dimensies weergegeven in een spinnenwebdiagram. Zorgverleners en cliënten kunnen met die uitkomsten een ander soort gesprek voeren; een gesprek dat niet draait om het advies van een deskundige maar om het luisteren naar iemands wensen en behoeften en daarop inspelen. Het doel van deze brede benadering is om bij te dragen aan het vermogen van mensen om met de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven om te gaan en zo veel mogelijk zelf de regie te voeren.
Meer weten over Positieve Gezondheid? Vraag het aan je collega’s!
Of neem een kijkje op de website van het Institute for Positive Health en Vilans.
De behoefte van de cliënt centraal
Het model stimuleerde Levi om vanuit dit gedachtegoed te gaan werken. Hij kijkt nu nog beter naar welke oplossing het beste past bij de vraag van de cliënt. Dat betekent dat als er een nieuwe zorgvraag binnenkomt, hij niet zomaar thuiszorg inzet. ‘Als ik met de cliënt in gesprek ga, dan zorg ik dat ik eerst goed kijk naar wat precies de behoefte is: ik luister naar het hele verhaal en stel open vragen. Misschien kunnen we het spinnenweb van Positieve Gezondheid in deze gesprekken zelfs gaan gebruiken, als aanvulling op onze eigen klinimetrie.’
Een ander gesprek met verwijzers
Als de behoefte van de cliënt helder is, vraagt Levi wat iemand zelf nog kan en hoe hij iemand zou kunnen helpen. Samen met de cliënt komt hij dan tot een oplossing, die niet altijd direct bij PGVZ ligt. ‘Eén van mijn cliënten kreeg laatst een nieuw hoog-laagbed. Het oude bed moest worden gedemonteerd, maar die cliënt had een heel beperkte sociale omgeving. Samen met de cliënt ben ik op zoek gegaan naar een oplossing.’ Deze manier van werken levert soms ook andere gesprekken met verwijzers op: ‘Laatst snapte een huisarts niet waarom ik een cliënt eerst door had verwezen naar een ergotherapeut. Toen ik mijn keuze uitlegde, reageerde ze enthousiast. Ze gaf aan dat ze daar in het vervolg zelf ook meer op zou gaan letten.’
Weerstand
Levi heeft een duidelijke visie: cliënten zo zelfstandig mogelijk houden. Maar weerstand bij cliënten maakt het soms lastig om vanuit deze gedachte te werken. ‘Onze bestaande cliënten hebben vaak al jaren zorg gehad en zijn een bepaalde werkwijze gewend.’ Levi beschrijft een situatie bij een eenzame cliënt waarvoor de thuiszorg een waardevol contactmoment was. ‘We gaven aan dat we haar graag wilden helpen om na te denken over oplossingen om haar eenzaamheid te verminderen, maar dat wij dit als thuiszorg niet konden oplossen. Het bleek lastig om hierover te praten met haar. Voorstellen om mee te doen met activiteiten in de buurt, sloeg ze af. Ik zou dan nog meer tijd willen nemen om in gesprek te gaan met haar, over waarom ze dat niet wil.’
Aandacht voor Positieve Gezondheid
Levi zou zijn collega’s willen adviseren om altijd goed in de gaten te houden of de zorg nog aansluit bij de behoefte van de cliënt, en om vervolgens ook alle andere opties samen met de cliënt te bekijken. ‘Tijdens iedere vergadering, die is ongeveer één keer per maand, kunnen we een casus bespreken en bekijken hoe we meer vanuit het gedachtegoed van Positieve Gezondheid en het model ‘Het leven centraal’ kunnen werken. Aan de hand van een intervisievorm bijvoorbeeld. Dat lijkt mij heel leuk!’
